شهر تبريز يكي از پنج شهر مدرن ايران و از قطب‌ هاي اقتصادي، صنعتي، گردشگري و تجاري كشور است. در كنار مناطق بي نظير تفريحي‌اش مانند سورتمه تبريز، شهربازي باغلارباغي، قلعه شادي، گيم‌لند بوم كلاب پارك وليعصر، لونا پارك ائل گلي، پيست اسكي سهند، تله كابين كوه عينالي و… مقاصد پر رفت و آمد گردشگري بي شماري هم دارد مانند ميدان ساعت تبريز كه بي برو برگرد عكس برج ساعت اين ميدان را در آلبوم توريست هاي خارجي و گردشگران داخلي ديده ايد.

مجله گردشگري‌ مان امروز به شهر تبريز سفر كرده و به قلب آن رفته است. در دل بافت تاريخي اش. آنجا كه تيك تاك ساعتي را مي‌شنويد كه فقط در يك نقطه ديگر دنيا نواخته مي‌شود. آن هم در برج ساعت انگليس است.

ميدان ساعت تبريز

شايد باورتان نشود نيمي از گردشگران خارجي كه به تبريز سفر مي‌كنند دوربين به دست در ميدان ساعت تبريز ايستاده اند و از اين برج و ساعت زيبايش فلش زنان عكس مي‌گيرند. يكي از سمبل هاي شهر تبريز است و قدمت ميدان مشهور آن به دوره پهلوي اول باز مي‌گردد.

ميدان ساعت تبريز در دهه ۱۹۳۰ ميلادي توسط آلماني ها و به سبك معماري آنان ساخته شده و جايگاه مهمي در شهرسازي و تاريخ تبريز دارد. از سويي به دليل نزديكي به مراكز خريد معروف شهر و جاذبه هاي ديدني تبريز در سايت ها و نشريات گردشگري به عنوان قلب توريستي تبريز هم خوانده مي‌شود.

هر چند، بارِ تمام جذابيت اين ميدان را برج ساعت و ساعت منحصر به فردش به دوش نمي‌كشند بلكه وجود نور پردازي هاي زيباي شبانه و برگزاري جشن ها و مراسم مختلف در اين ميدان، آن را به گزينه اي محبوب در ميان مسافران و بازديد كنندگان براي گشت و گذار تبديل كرده است.

ساعت ميدان ساعت تبريز

برج ساعت در عمارت شهرداري اين شهر واقع شده است. فقط يك مشابه خارجي در كل جهان دارد و كار آن منحصر به فرد است. جالب است به شما بگويم ساعت‌ هاي شهر هاي بزرگ آنقدر مشهور هستند كه مي‌توانند به عنوان جاذبه توريستي جهاني در نظر گرفته شوند. برج ساعت تبريز هم از اين دست است. مشابه ديگر اين ساعت، در برجي در انگليس جا سازي شده است؛ يك جفت دو قلو. يكي برج مشهور لندن و ديگري برج ساختمان شهرداري تبريز. يعني تنها ۲ ساعت در كل جهان! موتور ساعت تبريز هر ۲۴ ساعت يكبار كوك مي‌شود دقيقا مثل مشابه خود در لندن كه هردو از يك نوع موتور بهره مي‌برند.

تاريخچه اي مختصر

در سال ۱۳۱۴ هجري شمسي برج ساعت شهرداري تبريز به دستور “حاج ارفع الملك” با نظارت مهندسان آلماني در ميدان شهرداري (ساعت) بنا شد. هر ساعت به تعداد همان ساعت و هر يك ربع هم سه بار زنگ مي زند. تا سال ۱۳۲۴ اين ميدان چهار راه بود. اما در زمان حكومت سيد جعفر پيشه وري ميدان آن ساخته شد و تنديس نيم تنه باقرخان را در آن نصب كردند و پس از سقوط پيشه وري مجسمهٔ محمد رضا شاه را در اين ميدان اصلي شهر تبريز قرار داند.

عمارت شهرداري تبريز هم از آن بناهاي فوق‌ العاده زيبا، ديدني و مستحكم تبريز است كه به دستور رضاشاه پهلوي از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ شمسي ساخته شده است و باز هم در زمان رياست شهردار حاج ارفع‌ الملك جليلي بوده است. قبلاً گورستان متروكه و ويران شده اي بود به نام كوي نوبر كه مهندسان آلماني آن را ساخته و قد و قامتي برايش علم كردند. در سال ۱۳۷۷ نيز به عنوان يكي از آثار ملي ايران ثبت شده است.

بازديد از برج ساعت تبريز

گذشته از آنكه براي لذت از آب‌ و هواي خنك و تميز تبريز مي‌توانيد ساعت ها در اين شهر پياده گردي كنيد. نشستن در گوشه اي از ميدان و شنيدن نواختن هاي ساعت و طنين آن در ميدان خالي از لطف نيست. تبريز در هر فصلي زيبا است. بازديد از برج ساعت تبريز هم زمان خاصي نمي‌شناسد و براي تمامي گردشگران مقدور و آسان خواهد بود. در مركز شهر واقع است و دسترسي آساني هم دارد.

معماري عمارت شهرداري تبريز بي‌ نظير است. به مناسبت بزرگ داشت صدمين سال تأسيس اولين بلديه و انجمن شهري ايران در تبريز، عنوان “نخستين موزه شهر و شهرداري‌ هاي كشور” را از آن خود كرده است.

اين عمارت هم مانند ديگر بناهاي تاريخي روح وَ حس و حال ايام قديم را در خود حفظ كرده است. مساحت آن حدود ۹۶۰۰ متر مربع است. برج ساعت تبريز هم چهار صفحه‌اي و ارتفاع آن ۳۰.۵ متر است. نماي بيروني عمارت از سنگ تراشيده شده است و نقشه ساختمان از بالا به طرح عقاب در حال پرواز شباهت دارد كه با نمونه عمارت‌ هاي كشور آلمان، قبل از جنگ جهاني دوم منطبق است.

موزه شهرداري تبريز

در طبقه زيرزمين ساختمان شهرداري ميدان ساعت تبريز كه تنها موزه تاريخ شهرداري‌ هاي كشور و از اولين موزه‌ هاي شهرداري در جهان است، قرار گرفته است. در محوطه بزرگي، گل‌ كاري و درخت كاري‌ هاي زيبايي انجام شده و آنجا مي‌توانيد اولين تاكسي و اولين ماشين آتش نشاني تبريز را هم ببينيد.
آثار به‌ جامانده از بلديه (شهرداري) تبريز را در چندين تالار نگه مي‌دارد. يك تالار به دوربين‌ هاي قديمي شامل ۱۵۰ دستگاه دوربين اختصاص دارد كه توسط محمد علي جديد السلام عكاس پرتره و مجموعه دار اهل تبريز به اين موزه اهدا شده است.

در تالار فرش، قالي‌ هاي ناب و اصيل بيش از صد ساله را خواهيد ديد. بزرگترين فرش ايران كه در سال ۱۳۲۰ هجري شمسي بافته شده در آنجا قرار دارد. اسناد مكتوب ازجمله كتاب‌‌ ها و نسخ خطي و… در تالار اسناد قرار داده شده اند. از بخش‌ هاي جالب اين موزه، تالار صداست كه سازهاي ملي و بومي و كلاسيك از تار و سه‌ تار ايراني، تار آذربايجاني، بالابان، ساز عاشقي (گوپوز)، ني‌ انبان، دوتار جنوب خراسان تا انواع زنگوله و كوبه دَر، سازهاي آييني، مذهبي، راديوها و تلفن‌ هاي قديمي و همه وسايل مربوط به صدا را در خود نگهداري مي‌كند.

تالار دفاع مقدس (تالار شهدا) عكس و اسنادي از مقاومت و پايداري ايرانيان در جنگ تحميلي را به نمايش گذاشته است و تالارهاي ديگر شامل تالار هنرهاي معاصر، تالار خط و خوشنويسي، تالار حكمت، تالار چاپ و نشر و غيره است.

هداياي مقامات خارجي به شهرداران، جام‌ هاي قهرماني باشگاه شهرداري تبريز، چيني آلات، اسلحه قاسم خان والي (اولين شهردار تبريز)، اولين پمپ آتش خاموش كن، عكس از بناهاي تاريخي تبريز و سرداران مشروطه، اولين مكاتبات شهرداران را هم مي‌توانيد ديدن كنيد.

حرف آخر

ديدن آثار تاريخي كشورمان و يا جهان هميشه شگفت انگيز خواهد بود. مخصوصاً آن هايي كه هنوز زنده و سر پا هستند، رفت و آمد در آن ها صورت مي‌گيرد و به نوعي قلب تاريخ در آنها مي‌تپد؛ مانند ميدان ساعت تبريز. مي‌توانيم آنچه از گذشتگان‌مان باقي مانده را بگرديم تا ببينيم فرهنگ زندگي آن ها چه طور با تمدن تغيير كرده است. تجربياتتان را با مجله دلتا به اشتراك بگذاريد.