مشهد از آن شهرهايي است كه به هر سويش نگاه كني جاذبه‌هاي تاريخي و مذهبي ديدني خواهي يافت. در شهر مشهد، كم نيست مكان‌هايي كه بازديد از آن بر هر توريست و به طور خاص گردشگر ايراني واجب است. يكي از اين مكان‌ها آرامگاه فردوسي در توس است. تاريخچه جالب و طولاني آرامگاه حكيم ابوالقاسم فردوسي سبب شده تا بازديد از اين آرامگاه بدون شك از آن كارهايي باشد كه بايد در سفر به مشهد انجام دهيم. مجله گردشگري امروز مي‌خواهد اندكي از زواياي اين مقصد تاريخ گردي برايتان بگويد. پس با مجله دلتا همراه شويد.

آرامگاه فردوسي

در فاصله ۲۰ كيلومتري شهر مشهد و در شهر توس، در باغي زيبا، مشابه جايگاه ابدي كوروش، آرامگاه فردوسي ساخته شده است. بنايي با الهام از معماري دوره هخامنشي. ۹۰۰ متري است و از ستون، سنگ و كاشي با استفاده از عناصر تزييني هخامنشي در ستون‌ها و سر ستون‌ها بنا شده است و بر روي ۴ ضلع اين آرامگاه نيز اشعاري از اين شاعر حكيم نگاشته شده.

بناي اوليه اين آرامگاه در روزگار فرمانروايي غازان خان، پادشاه ايلخاني ساخته شد. ساختماني در محل دفن فردوسي. اما ساخت و ساز به پايان نرسيد و بنا تا حدود نيمه سده هشتم هجري قمري به همان صورت رها شد.

عبيدالله خان ازبك در جريان يورش‌ها به خراسان به خاطر مخالفت با مذهب شيعه، دستور ويراني آرامگاه فردوسي را صادر كرد. بارها اين آرامگاه مورد مرمت و باز سازي قرار گرفت تا در نهايت با طرحي از كريم طاهرزاده بهزاد، با سقفي پلكاني و يك سنگ مرمر نفيس بر روي مقبره يك ايوان ۴۰ متري كه بنا را احاطه مي‌كرد و سقف آن مزين به كاشي‌هاي معرق و مقرنس بود، بنا گشت. پس از ۱۸ ماه تلاش براي افتتاح در جشن هزاره فردوسي در سال ۱۳۱۳ آماده شد.

هوشنگ سيحون بر پايه طرحي از كريم طاهرزاده اين بنا را طراحي و بازسازي كرد. ساخت اين آرامگاه در سال ۱۳۴۳ به دستور انجمن آثار ملي آغاز شد و در سال ۱۳۴۷ پايان يافت.

داخل آرامگاه فردوسي

با الهام از معماري اشكاني داخل آرامگاه فردوسي را ساختند.  ۲۰ ستون مرمري در پايين بنا و ۸ ستون در بخش فوقاني قرار رفته است. درواقع آنجا همه چيز را از آرامگاه كوروش بزرگ در پاسارگاد را در ذهنتداعي مي‌كند.

• سنگ قبر فردوسي
  سنگ قبر آرامگاه از جنس مرمر به ابعاد ۱ در ۱.۵ متر و ارتفاع ۰.۵ متر در مركز يك سكوي مرمري قرار داده شده و حاشيه تزييني دارد. متني با خط نستعليق روي آن نوشته شده است.
  به نام خداوند جان و خرد. اين مكان فرخنده، آرامگاه استاد گويندگان فارسي‌زبان و سراينده‌ داستان‌هاي ملي ايران، حكيم ابوالقاسم فردوسي توسي است كه سخنان او زنده‌كننده‌ كشور ايران و مزار او در دل مردم اين سرزمين جاويدان است. تاريخ تولد: ۳۲۹ق – تاريخ وفات: ۴۱۱ق – بناي آرامگاه : ۱۳۵۳ق
• تالار
  يك تالار مربع شكل از جنس سنگ مرمر با تزيينات داخلي كاشي و گچ بري با چهار ستون بلند و دو سرستون بزرگ در چهارگوشه آن براي ارامگاه ساخته شده است. هر ديوار با يك جفت ستون مشابه ولي كوتاه تر دارد و تصوير مردي بالدار (فروهر) در بالاي ضلع جنوبي بناي اصلي نيز به چشم مي خورد.
• محوطه پلكاني
  اين قسمت فضايي پلكاني و پوشيده از سنگ مرمر دارد كه اتاقي روي آن قرار گرفته و تعداد زيادي از اشعار فردوسي روي ديوار آن حك شده است.
  

كتابخانه و موزه فردوسي

در واقع اين آرامگاه مجموعه‌ايست به همراه كتابخانه و يك موزه به نام موزه توس يا فردوسي.  ۴ بخش دارد كه در آن ها آثاري از كاوش هاي باستان شناسي، وسايل رزمي و حماسي كه در شاهنامه بسيار به آن ها اشاره شده است، اشياي باستاني متعلق به زمان فردوسي در قرن ۴ و ۵ هجري و برخي اشياء اهدايي و آثار نقاشي به نمايش در آمده است.

كتابخانه فردوسي، در ابتدا بيشتر كاربري تشريفاتي داشت و اتاق ضلع شرقي آن به تالار پذيرايي آرامگاه اختصاص يافته بود.  فرش نفيسي به مساحت ۳۷ متر مربع از كارخانه صابر مشهد هم آنجا پهن شده بود. در كنار اتاق كتابخانه اي با ۹۰۰۰ جلد كتاب قرار داشت كه پس از بازسازي آرامگاه، به دليل محدوديت فضاي ساختمان، فضايي دو طبقه به آن افزوده شد.

در سال ۱۳۹۲ با اهداي حدود ۵۰۰۰ جلد كتاب به اين كتابخانه، شرايط براي ايجاد كتابخانه اي با محوريت شخصيت حكيم ابوالقاسم فردوسي، شاهنامه و منطقه تاريخي طوس همزمان با ۲۵ ارديبهشت ماه ۱۳۹۳ در روز بزرگداشت حكيم ابوالقاسم فردوسي افتتاح شد.

مهدي اخوان ثالث

در محوطه آرامگاه فردوسي، مهدي اخوان ثالث، شاعر پرآوازه و موسيقي پژوه ايراني، در بخش غربي مجموعه آرامگاهي فردوسي و در ضلع جنوبي موزه قرار دارد. تنديس نيم تنه وي در كنار آن نصب شده و هرسال در روز چهارم شهريور خانواده و دوست دارانش براي برگزاري مراسم به اين مكان مي آيند.

مجسمه يادبود فردوسي

مجسمه مشهور فردوسي توسط ابوالحسن صديقي، هنرمند ايراني، در ايتاليا ساخته و به اين آرامگاه آورده شده است.امروزه در قسمت تالار آرامگاه هم مي‌توانيد تنديس هايي كه توسط فريدون صديقي، پسر ابولحسن صديقي از داستان هاي شاهنامه ساخت شدنده‌اند را ببينيد.

آرامگاه فردوسي ساعت بازديد

زمان بازديد: همه روزه نيمه اول از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰ و نيمه دوم از ۸:۰۰ تا ۱۶:۳۰

قيمت بليط آرامگاه فردوسي

كمتر پيش مي آيد كه هزينه ورودي به آرامگاه فردوسي در فصول پر بازديد تغيير كند و معمولاً ثابت است.

هزينه ورودي: ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان براي اتباع ايراني و ۵۰۰۰۰ تومان براي اتباع خارجي است.

آرامگاه فردوسي كجاست؟

آدرس: توس، انتهاي بلوار بهارستان

سواري شخصي: از شهر مشهد به سمت قوچان برويد و در سه راهي فردوسي به سمت راست بپيچيد تا چند كيلومتر جلوتر به بلوار بهارستان برسيد. در انتهاي بلوار آرامگاه حكيم فردوسي واقع شده است.

وسايل نقليه عمومي: مي توانيد از وسايل نقليه عمومي هم استفاده كنيد. به پايانه فردوسي در مشهد برويد و سوار اتوبوس هاي خط ۲۰۲ شده و ظرف مدت ۴۵ دقيقه به آرامگاه برسيد.